Türkiye ve Dünya'da Uber-Taksi gerilimi

Akıllı telefon uygulaması üzerinden araç çağırma hizmeti veren Uber şirketiyle taksiciler arasındaki gerilim dinmiyor. Türkiye'de 30 milyar liralık pazardaki rekabette sarı taksiciler'in Uber'le gerilimi devam ederken dünyanın birçok yerinde aynı manzara söz konusu.
Son dönemde Uber ve sarı taksi sürücüleri arasındaki gerilim hem dünyada hem Türkiye'de artıyor.

2014’te girdiği Türkiye pazarında bu yıl itibariyle  1.5 milyon indirilmeye ulaşan Uber, özellikle son günlerde sarı taksicilerin saldırılarıyla gündeme geliyor. Taksicilerin  Uber’in yasaklanması için açtığı davanın ilk duruşması geçtiğimiz mart ayında görüldü ve dava ertelendi.

Açtıkları davanın ertelenmesinin ardından adliye önünde bir basın açıklaması daha yapan İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, "Avrupa'daki taksiciler gibi sağı solu yakıp yıkmak istemiyoruz" dedi.

Türkiye'de Uber ile taksici gerilimin arka planında ise 30 milyar liralık bir pazar kaygısı olduğu söyleniyor. Taksiciler, değeri 1 milyon 700 bin lira olan taksi  plakasının fiyatı son bir yıldır yerinde saymasına gerekçe olarak Uber gösteriyor. Yıllık cirosu 5 milyar liraya ulaşan taksiler bu pazarda rakip istemiyor. Taksiciler kendilerinin vergi verdiklerini ama Uber’in ise “markalaşmış bir korsan taksi” olduğunu iddia ediyor. Uber ise Türkiye'de şirketleştiği ve vergi verdiğini belirtiyor. Türkiye'de son dönemde Uber sürücülerine yönelik saldırı haberlerinin ardı arkası kesilmiyor.

Dünyanın birçok ülkesinde de Uber tartışılmaya ve taksiciler tarafından protesto edilmeye devam ediyor. Bazı ülkelerde yasaklanan Uber'in bazılarındaysa mahkeme süreçleri devam ediyor.

Türkiye'de Uber

  • 28 Haziran 2014
Uber, Türkiye’de İstanbul ile hizmet vermeye başladı

  • 27 Aralık 2016
Emniyet Genel Müdürlüğü, akıllı telefonlar için üretilen taksi uygulaması Uber’le ilgili tüm illere gönderdiği talimatta, ‘korsan taşımacılık’ suçundan ceza kesilmesini istedi. Ceza, ilk seferde 2 bin 532, ikincide ise 4 bin 220 lira olarak belirlendi.

  • 16 Nisan 2017
 Uber, “Uber, referandumun yapılacağı 16 Nisan günü herkesi sandıklara bedava taşıyacak” açıklaması yaptı.  ‘partili cumhurbaşkanlığı’nı merkeze alan anayasa değişikliği referandumunun yapılacağı 16 Nisan günü İstanbul’da kısmen ücretsiz taşıma hizmeti verdi.

  • 17 Mayıs 2017
İstanbul büyükşehir belediyesi (İBB), akıllı cep telefonlarıyla en yakın taksinin çağırılabileceği iTAKSİ sistemini tanıttı. iTAKSİ, kentteki tüm taksilerde uygulanacak. iTAKSİ'nin Uber'e rakip olması için tasarlandığı söyleniyor.

  • 23 Şubat 2018
AKP İstanbul Milletvekili Metin Külünk, akıllı telefonlar için üretilen taksi uygulaması Uber için “İç güvenlik tehdidi oluşturmaktadır” dedi. Taksici dernek ve kooperatifleri, akıllı telefonlar için üretilen taksi uygulaması Uber’e karşı ‘mücadele’ etmek için düzenledikleri toplantıda ‘bildik söylem’de birleşti: “Bunlar tıpkı FETÖ örgütü gibi.”

  • 7 Mart 2018
Bir Uber şoförü, taksiciler tarafından müşteri gibi aranarak çağırıldıktan sonra “defol git buradan bir daha da gelme” denilerek dövüldü.

  • 10 Mart 2018
Küçükçekmece ilçesindeki Kanarya mahallesinde müşteri almaya giden Uber aracı  kimliği belirsiz kişi ya da kişilerce silahlı saldırı düzenlendi. Dört kurşun isabet eden aracın sürücüsü Yunus Emre yara almadı.  Kurşunlardan birinin boş yolcu koltuğuna isabet ettiği öğrenildi

  • 10 Mart 2018
İki yolcusuyla birlikte Harbiye'de ilerleyen UBER aracının önü bir taksi tarafından kesildi. Yola çapraz park eden taksi sürücüsü demir levye ile aşağı indi. O anlarda UBER'deki yolcular büyük panik yaşadı.

  • 25 Mart 2018
Atatürk Havalimanı’na gelmek üzere Uber’e binen kadın yolcu ile şoför arasında ücret tartışması çıktı. İddiaya göre yolcudan 220 lira isteyen şoför, parayı alamayınca şiddete başvurdu. Darp edilen kadın yolcu kanlar içinde kaldı.

  • 6 Nisan 2018
Habertürk gazetesi yazarı Fatih Altaylı Uber'in çok yüksek bir ücret karşılığında 3'üncü havalimanının taksi hizmetlerini aldığını iddia etti. İddiaya göre 3'üncü havalimanının geliş terminalinde taksi olmayacak. Bu bölümdeki taşıma hizmetini tamamen Uber yapacak.

Sözcü gazetesinden alınmıştır.
Kaynak: Sözcü 

Uber Türkiye: Sistemimiz sarı taksilere de açık

Uber Türkiye Genel Müdürü Nevra Bahadırlı " Bizim İstanbul’da 3 binin üzerinde şoförümüz var. Bunun yarısı sarı taksi şoförü. Uber’in değerini kavramış olanlar bize geliyor. Araç ve sürücü aynı anda kayıt oluyor sisteme. Platformumuz ticari taksilere de açık. Biz sarı taksilerin verimliliğini artırıyoruz. Taksilerden teknoloji hizmet bedeli de almıyoruz. Aslında biz onlar için bir masraf yapmış oluyoruz. Her ülkenin piyasa koşullarına göre farklı ürünlerimiz var." diyerek sistemlerinin sarı taksilere de açık olduğunu söyledi.

"Uber, yasal ve lisanslıdır"

Uber uygulamasını kullanan araçlar taşımacılık hizmeti vermek üzere yasal olarak lisanslıdır. Uber'in taksi hizmeti, ticari sarı taksilerin sisteme kaydolduğu seçenek. Ücret olarak da normal taksimetre ücreti geçerli. Sistemdeki araçların yarısını taksiler oluşturuyor ve her geçen gün de bu sayı artmaya devam ediyor.



 

Dünyada Uber

Faaliyetlerini 83 ülkede sürdüren Uber, 2017 yılında 20 milyar dolar gelir elde etti.Şirketin piyasa değeriyse 69 milyar dolar. 50 milyon kullanıcısı olan şirketin dünyada 7 milyon sürücüsü var. Uber , dünyanın en popüler uygulamalarından biri olmasına karşın faaliyet gösterdiği birçok ülkede yasal statüsü, taksi pazarında yarattığı değişimler veya sürücülerle ilgili şikayetlerden dolayı sıkıntılar yaşıyor.

Uber kurulduğu günden bu yan Rusya, Çin, Danimarka, İtalya, Fransa, Belçika, İngiltere, Hindistan gibi birçok ülkede tartışıldı. Şirket tartışılmaya devam ederken yasaklama ve para cezası haberleriyle de gündeme geliyor.

Dünyada Uber Gerilimi


  • Mart 2009 – San Francisco

Uber  kuruldu.


  • 2011 - San Francisco 

Kurulmasından yaklaşık 2 yıl sonra Uber faaliyetlerine başladı.


  • 02 Eylül 2014 - Almanya

Uber  Frankfurt mahkemesi tarafından yasaklandı. Taksicileri çok sevindirecek bu karara Uber itiraz edeceğini duyurdu.


  • 2014 - Hindistan

Uber, Yeni Delhi'de sürücülerinden birine yönelik tecavüz iddialarından dolayı yasaklandı. Daha sonra tekrar faaliyet göstermeye başlasa da 2016 yılında yaptığı lisans başvurusu reddedildi.
  • 3 Temmuz 2015
Uber’in haksız rekabete yol açtığı gerekçesiyle Fransa’da yasaklanmasını isteyen taksi şöförleri 25 Haziran 2015’de  greve gitti. Uber, iki yöneticisinin tutuklanmasının ardından Fransa’daki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.

  • Ocak 2016 - Danimarka

Taksici dernekleri, Uber'i haksız rekabet yaratmakla suçladı. Danimarka hükümetinin 2016 yılı başlarında taksimetre ve koltuklara sensor takılma zorunlulukları getiren yeni düzenlemeler nedeniyle faaliyetlerini durduracağını açıkladı.


  • Ocak 2016 - İngiltere

Uber'in İngiltere'de milyonlarca kişiye hizmet vermesine karşı burada kurulu şirketinin yalnızca 411 bin sterlin vergi ödemiş olması tartışma yarattı.
İngiltere İş Mahkemesi, Uber'in sürücülerinin şirket tarafından "taşeron" değil, "çalışan" olarak nitelendirilmesi gerektiği yönünde bir karar aldı. Bu karar kapsamında, Uber çatısı altında faaliyet gösteren sürücülere sigorta yapılması, kontrat sunulması, asgari ücret verilmesi ve ücretli hastalık izni tanınması gibi bazı hakların verilmesi gerekiyor. Uber, bu karara da itiraz etti. Temyizden gelecek sonuç bekleniyor.

  • Şubat 2016 - İtalya

Uber, İtalya pazarına ilk girdiği dönemlerde büyük protesto gösterileriyle karşılandı. Taksi hizmetlerinin çok sıkı bir şekilde denetlendiği ülkede, taksiciler altı gün boyunca greve gitti. İtalya'daki taksici sendikaları, Uber'i haksız rekabet yaratmakla suçladı ve konuyu mahkemeye taşıdı.


  • Nisan 2016 - Danimarka

Uber, Nisan 2016'da Danimarka pazarından çekildi. Uber'in burada 300 bin kullanıcısı ve 2 bin sürücüsü olduğu belirtildi.


  • Temmuz 2016 - Macaristan

Taksicilerden gelen baskılar üzerine hükümet, Uber'i "yasa dışı" hale getiren ve iletişim denetleme kurumuna "yasa dışı taksi hizmetlerine" erişim engelleme yetkisi veren bir yasal düzenlemeye gitti. Uber,  Macaristan'daki faaliyetlerine son verdi.


  • Mayıs 2016 - Texas

Texas eyaletinin Austin kentinde Mayıs 2016'da yapılan yeni bir düzenlemeyle Uber'e bağlı sürücüler için de sektörün genelinde geçerli olan parmak izinin alınması ve geçmişin sorgulanması koşulları getirildi. Uber, bu yeni düzenlemeyi protesto etmek amacıyla kentte faaliyetlerini durdurdu.


  • 2017 - Rusya ve Çin

Uber, Çin ve Rusya'da uygulama üzerinden taksi çağırma piyasasına girdiğinde mevcut rakipleriyle mücadele etmekte zorlandı. Uber, her iki ülkede de benzer firmaların pazarda çok daha önceden hakimiyet kurmaları ve sahip oldukları yerel bilgiyi kullanarak fiyat avantajı elde etmeleri sonucunda zarar etti. Sonunda, Uber, Rusya'da 2017 yılında Yandex Taxi; Çin'de de 2016'da Didi Çuşing ile azınlık hissedar olarak birleşme yoluna gitti.


  • 2017 - Hindistan

Uber Hindistan’da 2016’da yasaklanmasının ardından yeniden faaliyet geçti. Ancak, Hindistan'da şirketin karşı karşıya olduğu sorunlar geçmiş değil.


  • 2017 - Tayvan

Tayvan'da yasal olarak yabancılara ait şirketler taksi hizmeti veremiyor. Bundan dolayı da Uber yasa dışı faaliyet gösterdiği gerekçesiyle toplamda 35 milyon doları aşan para cezalarına çarptırıldı. Uber faaliyetlerini durdurdu. Ancak Tayvanlı makamlarla yapılan müzakerelerin ardından varılan anlaşma uyarınca yeniden faaliyet göstermeye başladı.


  • Nisan 2017 - İtalya

Uber, İtalya’da haksız rekabet yarattığı gerekçesiyle mahkeme tarafından yasaklandı. Ancak Mayıs ayında üst mahkeme, yasaklama kararının yürütmesini durdurdu. Uber, İtalya'da faaliyet göstermeyi sürdürüyor.


  • 10 Nisan 2017 - İtalya

İtalyan mahkemesi Uber uygulamasının tüm faaliyetlerinin İtalya genelinde yasaklama kararı aldı. Mahkeme kararında, Uber’in taksi sürücülerine karşı haksız rekabete girmesini gerekçe gösterdi.

  • Mayıs 2017 - Texas

Texas, Austin’de şehir belediyesine özel taksi hizmetleriyle ilgili yetkilerinin eyalet yönetimine devredilmesinin ardından Uber yeniden bu şehirde faaliyetlerine başladı.

  • Eylül 2017 - Londra

İngiltere'nin başkenti Londra'da şehir içi ulaşımda 3.5 milyon kullanıcısı olan Uber'in lisans yenileme talebini reddedildi. Gerekçesi olarak şirketin Londra'da faaliyet göstermeye "uygun ve hazır olmadığı" ve uyguladığı politikaların "kamu güvenliği yönünden sonuçları olabileceği" gösterildi.


  • 20 Aralık 2017 - Avrupa

Taksicileri isyan ettiren UBER uygulamasıyla ilgili Avrupa Adalet Mahkemesi önemli bir karar verdi. Mahkeme, Uber’in dijital bir hizmet değil resmen bir ulaşım şirketi olduğuna hüküm verdi.

Uber sistemi nasıl çalışıyor?

Uber sistemi, mobil cihazınıza indirdiğiniz uygulama ile bağlanılan ABD merkezli bir ulaşım hizmettir. Uber'de sıra beklemeden başlangıç ve bitiş noktanızı belirterek, 1 dakika kadar sürmeyen bir işlemle araç çağrısı yapılabiliyor.

Yolculara 3 farklı araç tipi seçme imkanı tanıyan Uber, uygulamayı kullanan yolculara sürücü ile eşleşme sağlandıktan sonra sürücünün ve aracın bilgileri vermekte, yolcular uygulama üzerinden seyahat edeceği araca ait bilgileri ve sürücü adı, sürücünün fotoğrafı ve sürücünün puanı gibi detaylara ulaşabilmektedir

Uber Türkiye’nin açıklamasına göre Uber platformuna kaydolabilmek için sürücülerin temiz sabıka kaydı bulunması gerekiyor. Tüm Uber yolculuklarında yolcu ile sürücü arasında karşılıklı puanlama sistemi bulunuyor.

Belli bir puanın altına düşen taksi ve uberXL sürücüleri sistemden çıkarılabiliyor. Buna ek olarak, tüm sürücü ortakları kurulu bir şirket ve ticari taşımacılık lisanslarına sahiptir. Bu gereklilikleri karşılayamayan sürücüler Uber uygulamasını kullanamıyor; bu sayede yalnızca usulüne uygun şekilde lisanslı, profesyonel sürücüler kullanıcılar tarafından çağrılabilmektedir.

Yorumlar